Hỏi: Sau khi ba mất, anh tôi đưa ra một bản di chúc tay không hề có công chứng hay người làm chứng khiến chúng tôi nghi ngờ. Trước khi ba tôi mất đã chỉ định anh tôi giữ và công bố di chúc nhưng anh làm trái với di nguyện của ba tôi nhằm chuộc lợi cá nhân và dành phần hơn mức được hưởng trong di chúc. Vậy nếu phát hiện ra bản di chúc kia là giả thì chúng tôi có thể kiện anh không? Anh tôi phải chịu trách nhiệm pháp luật như thế nào? Có bị phạt tù hay không?
Cơ sở pháp lý:
- Bộ luật dân sự 2015
- Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung 2009
Quy định của pháp luật:
Theo câu hỏi của bạn thì nếu thực sự di chúc mà anh trai bạn đưa ra là một di chúc không hợp pháp thì di chúc này sẽ không có hiệu lực. Nếu chứng minh được di chúc mà anh bạn đưa ra là do anh bạn làm giả để hưởng tài sản trái vơi ý muốn của cha bạn thì anh bạn sẽ bị truất quyền thừa kế của cha bạn. Điểm d khoản 1 Điều 643 Bộ luật dân sự 2005 quy định như sau:
Điều 621. Người không được quyền hưởng di sản
1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:
a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
2. Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.
Điều 622. Tài sản không có người nhận thừa kế
Trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước.
Trong trường hợp di chúc mà anh bạn đưa ra là di chúc giả, không những làm giả chữ ký của cha bạn mà còn làm giả tài liệu, con dấu của cơ quan công chứng hay của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn thì anh trai bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức theo quy định tại Điều 267 Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung 2009 như sau:
Điều 267. Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức
1. Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó nhằm lừa dối cơ quan, tổ chức hoặc công dân, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng hoặc bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến năm năm:
A) Có tổ chức;
B) Phạm tội nhiều lần;
C) Gây hậu quả nghiêm trọng;
D) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ bốn năm đến bảy năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng.
Vấn đề bồi thường được đặt ra khi mà anh trai bạn đã có hành vi tẩu tán phần di sản thừa kế của bố bạn để lại. Lúc này bạn có quyền khởi kiện ra tòa và đòi lại phần tài sản thuộc về mình. Ngoài ra bạn có quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế để đảm bảo quyền lợi của mình.
Trân trọng !
