Hỏi: Viện kiểm sát nhân dân không có quyền yêu cầu tòa án ra quyết định hủy kết hôn trái pháp luật do một bên bị cưỡng ép, bị lừa dối?
Trả lời:
Khẳng định Đúng, vì:
Theo khoản 6 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, Kết hôn trái pháp luật là việc nam, nữ đã đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng một bên hoặc cả hai bên vi phạm điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật này.
Điều kiện kết hôn theo Điều 8 Luật hôn nhân và gia đình 2014 bao gồm:
1. Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:
a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
b) Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
c) Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
d) Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.
2. Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.
Quyền yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật được quy định cho các đối tượng tại Điều 10 Luật hôn nhân và gia đình 2014. Theo đó:
1. Người bị cưỡng ép kết hôn, bị lừa dối kết hôn, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền tự mình yêu cầu hoặc đề nghị cá nhân, tổ chức quy định tại khoản 2 Điều này yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật do việc kết hôn vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều 8 của Luật này.
2. Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật do việc kết hôn vi phạm quy định tại các điểm a, c và d khoản 1 Điều 8 của Luật này:
a) Vợ, chồng của người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác; cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật khác của người kết hôn trái pháp luật;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ.
Như vậy, Luật HN&GĐ 2014 không trao quyền yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật cho Viện Kiểm sát nhân dân nữa. Hiện nay, Bộ Luật Tố tụng dân sự 2004 sửa đổi, bổ sung năm 2011 không quy định quyền khởi kiện vụ án dân sự cho Viện kiểm sát nhân dân, do đó Viện Kiểm sát không có quyền yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật.
