Tình huống: Jimmy Nguyễn là người Mỹ (trước đây là người VN) về nước thực hiện dự án đầu tư chế biến nông sản xuất khẩu. Hỏi:
- Bằng cách nào Jimmy Nguyễn có thể có đất sử dụng để thực hiện dự án trên?
- Hình thức sử dụng đất và nghĩa vụ tài chính của Jimmy Nguyễn khi thực hiện dự án trên?
- Jimmy Nguyễn muốn mua một căn biệt thự xây dựng trên 200m2 đất của một cá nhân trong nước để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của mình. Việc này có được pháp luật cho phép không? Tại sao?
Trả lời
- Để có đất thực hiện dự án, trước hết Jimmy Nguyễn cần xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thực hiện dự án. Để có đất thực hiện dự án, Jimmy Nguyễn có thể thực hiện hình thức đấu thầu hoặc được chỉ định thầu đối với những địa bàn có điều kiện đặc biệt.
- Theo quy định tại Điều 55 và Khoản 1 Điều 56 Luật đất đai năm 2013:
“Điều 55. Giao đất có thu tiền sử dụng đất
Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:
- Hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở;
- Tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê;
- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê;
- Tổ chức kinh tế được giao đất thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang, nghĩa địa để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng.“
“Điều 56. Cho thuê đất
- Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm hoặc thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê trong các trường hợp sau đây:
a) Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;
b) Hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp vượt hạn mức được giao quy định tại Điều 129 của Luật này;
c) Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản; đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp;
d) Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất để xây dựng công trình công cộng có mục đích kinh doanh;
đ) Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp; đất xây dựng công trình công cộng có mục đích kinh doanh; đất để thực hiện dự án đầu tư nhà ở để cho thuê;
e) Tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp;
g) Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao sử dụng đất để xây dựng trụ sở làm việc.“
Theo tình huống trên, căn cứ vào Khoản 3 Điều 55 và Điểm d Khoản 1 Điều 56, hình thức sử dụng đất của Jimmy Nguyễn có thể là xin Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc xin Nhà nước cho thuê đất.
Tương ứng với hình thức sử dụng đất, nghĩa vụ tài chính nếu Jimmy Nguyễn được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất chính là tiền sử dụng đất. Đối với hình thức được Nhà nước cho thuê đất, nghĩa vụ là tiền thuê đất.
- Theo quy định tại Điều 159 Luật nhà ở năm 2014:
“Điều 159. Đối tượng được sở hữu nhà ở và hình thức sở hữu nhà ở tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài
1. Đối tượng tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam bao gồm:
a) Tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại Việt Nam theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan;
b) Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp nước ngoài, quỹ đầu tư nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam (sau đây gọi chung là tổ chức nước ngoài);
c) Cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam.
2. Tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam thông qua các hình thức sau đây:
a) Đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại Việt Nam theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan;
b) Mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế nhà ở thương mại bao gồm căn hộ chung cư và nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở, trừ khu vực bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định của Chính phủ.“
Theo quy định nếu Jimmy Nguyễn được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép thực hiện dự án đầu tư thì ông sẽ phải thành lập doanh nghiệp có ngành nghề chế biến nông sản xuất khẩu. Lúc đó, Jimmy Nguyễn là đối tượng được sở hữu nhà ở Việt Nam.
Jimmy Nguyễn có quyền xây dựng biệt thự có diện tích 200 m2 nếu mảnh đất ông xây không ở trong khu vực đảm bảo quốc phòng, an ninh theo quy định của Chính phủ.
Trân trọng !
