Tình huống: Ông A sử dụng ổn định 100 m2 đất ở tại xã Y huyện X tỉnh T từ năm 1995 đến nay (đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất). Tháng 1/2007 ông A đến Ủy ban nhân dân huyện Y làm thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 100 m2 đất nói trên. Hỏi:
Câu hỏi 1. Ông A có được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với 100 m2 đất nói trên không ? Tại sao ? Nếu được, cơ quan nào có thẩm quyền cấp ? Nghĩa vụ tài chính mà ông A phải thực hiện ?
Câi hỏi 2. Giả sử 100 m2 đất này nằm trong khu vực xây dựng công trình công cộng đã được xét duyệt trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết năm 2005. Tháng 6 năm 2007, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện X ra quyết định thu hồi 100 m2 đất trên mà không bồi thường cho ông A vì không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc không bồi thường này có đúng pháp luật không ? Nếu không đồng ý, ông A phải làm gì để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình ?
Trả lời:
Câu hỏi 1.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 101 Luật đất đai năm 2013 về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất:
“Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.“
Do đó, nếu như gia đình ông A sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nếu được Uỷ ban nhân dân xã X xác nhận đất sử dụng ổn đinh, không có tranh chấp.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 105 Luật đất đai năm 2013 về thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất:
“Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.”
Đối với tình huống trên, cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông A là Ủy ban nhân dân huyện Y.
Theo quy định tại Điều 107 Luật đất đai năm 2013 về các khoản thu tài chính từ đất đai:
“Điều 107. Các khoản thu tài chính từ đất đai
Các khoản thu tài chính từ đất đai bao gồm:
a) Tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất;
b) Tiền thuê đất khi được Nhà nước cho thuê;
c) Thuế sử dụng đất;
d) Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất;
đ) Tiền thu từ việc xử phạt vi phạm pháp luật về đất đai;
e) Tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai;
g) Phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai.
Chính phủ quy định chi tiết việc thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền xử phạt vi phạm pháp luật về đất đai, tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai.“
Dựa vào tình huống trên, nghĩa vụ ông A phải nộp có thể là:
– Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất;
– Thuế sử dụng đất;
– Phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai.
Câu hỏi 2.
Việc không bồi thường là trái với quy định pháp luật. Ông có thể làm những việc sau để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình:
– Thứ nhất, ông A phải chứng minh được mảnh đất ông đang sử dụng là đất ổn định. Nếu cơ quan nhà nước muốn thu hồi đất của ông thì phải bồi thường theo quy định pháp luật.
– Thứ hai, ông A có thể chứng minh mảnh đất của mình có thể được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Điều 101 Luật đất đai năm 2013.
Trân trọng !
